Riziko Nedir?

Sigorta sektörü risk yönetimi konusunda gelişmiş çözümler oluşturarak süreçlerin çok daha sağlıklı bir biçimde ilerlemesine olanak sağlar. Bu çözümlerden en etkili olanı ise riziko kavramı ile açıklanır. Riziko; en genel anlamda sigortalanacak malın başına gelebilecek muhtemel bir olayın, sigorta sözleşmesi yapılmadan önce belirlenerek maliyetinin ve poliçe tutarının belirlenmesi olarak tanımlanabilir. Riziko sayesinde sigortacı ve sigortadan faydalanacak kişi arasında adil bir anlaşmaya varılması ve gelecek risklerin ilerleyen zamanlarda iki taraf için de mağduriyet yaratmasının önüne geçilmesi hedeflenmektedir. Buna göre riziko yani muhtemel risk ortaya çıktığında belli koşullar altında sigorta devreye sokularak sigortacı tarafından bir bedel karşılanır. Bu konunun en doğru bir şekilde belirlenmesi için ise sigortadan yararlanacakların beyanları göz önünde bulundurulur. Eksper faaliyetleri devreye sokulur. Ödenecek prim tutarı da daha poliçenin imzalanması aşamasında iken riziko bedeli hesaplanarak ortaya çıkarılır.

Sigorta kanununa göre riziko; bir kişinin para ile ölçülebilen yararına zarar oluşturabilecek her türlü tehlikedir. Bu tehlikenin başta belirlenerek bir yüzde üzerinden hesaplanması sigorta ödemelerinin gerçekleşmesi için büyük önem taşır. Rizikonun gerçekleşme ihtimalinin düşük ya da yüksek olması durumuna göre poliçe için uygulanacak prim ödeme planı belirlenir. Aynı zamanda rizikonun gerçekleşmesi durumunda ödenecek tutar da yine bu şekilde ortaya çıkarılır. Zira değişik sigorta branşlarında sigortaya tabi olan unsurun riziko risk oranı %100’e ne kadar yaklaşır ise teminat altına alınma olasılığı da o kadar azalır. Rizikosu %100 olan hiçbir unsur sigortacı tarafından teminat altına alınmaz. Belirtilen bu durumun geçerli olmadığı tek branş ise kaçınılmaz olarak %100 riziko ihtimaline sahip olan hayat sigortasıdır.

Pek çok açıdan sözleşmeye tabi iki tarafında menfaatlerini korumak konusunda ciddi bir yere sahip olan riziko tüm sigorta planının oluşturulmasında en temel görevlerden birini üstlenmiştir. Risk yönetiminin gelişmiş ekonomiler için en uygun yatırımlar arasında bulunduğu bir çağda riziko yatırımın temeli için de güvenlik ve hassasiyet oluşturmaktadır.

Rizikonun Önemi Nedir? 

Riskin en belirleyici faktör olarak ortaya çıktığı sigortacılık sektöründe zarar tespitinin olduğu gibi muhtemel tehlikelerin tespitinin önemi de büyüktür. Riziko, söz konusu sigortanın güvenliğinin sağlanması ve tarafların adil bir biçimde sigorta işlemlerini sürdürebilmesini sağlayan etkili bir unsurdur. Rizikonun hesaplanmadığı durumlarda hasarın gerçekleşmesi halinde sigorta şirketinin ödemesi gereken tutarın ne olduğu tartışmaya açık bir hale gelir ya da gerçeği yansıtmayan boyutlara ulaşabilir. Aynı şekilde sigorta ettirenin talepleri de böyle bir durumda makul olmayabilir. Ancak riziko hesaplaması sayesinde oran doğru bir şekilde belirlenerek sürecin sağlıklı ve adaletli bir hal alması sağlanır.

Sigortaya tabi tutulacak unsurun tazmin borcu gerektirecek bir konuma getirilmesine neden olabilecek muhtemel tehlikeyi belirten rizikonun gerçekleşmesi de bahsi geçen olayın hayata geçmesi ve tazmin borcu ödeme sürecinin başlamasını ifade eder. Bu süreç genel anlamda zararın karşılanması ve bedelin ödenmesi gibi aşamaları içerir. Ancak bütün bu aşamaların gerçekleşmesi için rizikonun gerçekleşmesinde sigortadan faydalanacak olan kişinin ihmalinin olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Müşterinin riziko gerçekleşmesini gerekli ayrıntılar ile birlikte en kısa sürede sigortacıya iletmesi sürecin başlaması için ilk adımı oluşturur. Ardından sigortacı malın ya da farklı unsurun riziko maliyetinin belirlendiği poliçe üzerinden zararın karşılanmasını ve sigortanın tamamlanmasını sağlar.

Riziko iki tarafın da iradesi dışında gerçekleşmesi muhtemel tehlikedir. Bu nedenle konu hakkında sigorta ettirenin rizikonun ortaya çıkmasında herhangi bir ihmalinin ya da etkisinin bulunmaması şart koşulmuştur. Böyle bir durum tespit edildiğinde sigorta şirketi bahsi geçen bedeli ödememe hakkına sahiptir. Kasıt ile riziko gerçekleşmesi ya da belirgin bir ihmalin bu zararı ortaya çıkarması durumunda sigorta için belirlenen hiçbir meblağ karşılanmaz ve sigorta ettirenin bu bedeli talep etme hakkı yoktur.

Sigorta altına alınan unsurun ya da malın rizikosunun gerçekleşmesi durumunda müşterinin, yani sigorta ettirenin ihmali bulunmuyor ise poliçede uygulamaya geçer. Daha önce yine riziko oranı hesaba katılarak hesaplanmış olan primlerin ödenmiş olması halinde sigortacı gerekli bedelin tamamını kullanıcıya ödeyerek tazmin borcunu karşılar. Sigortadan faydalanacak olan kişilerin rizikonun gerçekleştiğini makul bir süre içinde sigortacıya iletmeleri gerekmektedir. Bu beyanın ardından ödenecek tutarın ulaşması için sigorta işlemleri başlatılır.

Sigorta hizmetinden faydalanan kişinin riziko konusundaki sorumlulukları ihmal ile beyandan oluşur. Rizikonun gerçekleşmesinin ardından sigorta ettirenin yapması gereken şey en kısa sürede sigortacıyı konu ile ilgili ayrıntılı bir biçimde bilgilendirmektir. Bu bilgilendirme yanıltıcı olmamalı ve tamamen gerçekleri yansıtmalıdır. sigorta hizmetini veren tarafın gerekli incelemeleri yapmasının ardından rizikonun ortaya çıkmasında kişi ihmali ya da yalan beyan tespit edilirse poliçe bedeli ödenmez. Böyle bir durum ortaya çıktığında sigortalananın konu ile ilgili herhangi bir talep de bulunma fırsatı da ortadan kalkar. Bu nedenle tazmin borcunun ortaya çıkacağı bir durumun gerçekleşmesi halinde kişilerin direkt olarak sigortalı bulundukları kurum ile iletişim halinde olmaları büyük öneme sahiptir. Ayrıca sürecin en doğru şekilde işleyebilmesi için poliçe üzerinde belirtilen primlerin sigorta ettiren tarafından ödenmiş olması gerekir. Bu durum sigortanın bütünü içerisinde sigortadan faydalanacak kişinin en temel yükümlülüğünü oluşturmaktadır.

Sigorta eden, risk durumunda yanlış hesaplamaların en çok zarar vereceği taraf olarak riziko konusunda  çok daha hassas bir yol izler. Sigorta edilecek şeyin değerinin hesaplanması, eksper hizmetleri gibi aşamaların ardından riziko gerçeğe en yakın oranda hesaplanarak % şeklinde poliçede belirlenir. Bu hesaplamanın doğru yapılması prim ödemelerinin de doğru bir şekilde belirlenmesine yardımcı olarak risk yönetiminin faydaya döndürülmesi olanağını sağlar. Yanlış hesaplanan riziko, hem sigortacının hem de sigortalananın maddi hasara uğramasına neden olabilir. Bu nedenle sigorta edenin riziko konusundaki sorumluluğu da ciddi bir öneme sahiptir. Sigorta eden; ederi belirleyerek rizikonun gerçekleşmesi durumunda gerekli bedelin tamamını sigortalanan kişiye ödemek ile yükümlüdür. Bedel, poliçe ve prim tutarları de göz önünde bulundurularak ödenir. Ancak hasar durumunda müşteri ihmali olduğu kesinleşir ise sigorta edenin bu sorumluluğu ortadan kalkar ve hiçbir meblağ ödenmez.

Etiketler :